Hijyen, sağlığı koruma ve devam ettirme bilimine denir. Kişisel Hijyen; kişilerin sağlıklarını korudukları ve devam ettirdikleri bir bakım olarak tanımlanır.
Kişiye sadece iyi olma duygusunu kazandırmak için değil, aynı zamanda sağlığın devamı için de Kişisel Hijyen gereklidir. Kültür, sosyal yapı, aile ve kişilik sağlık bakım sürecinde etkilidir. Kültür özellikle ön plandadır.
Ailenin rolünün yanında, kişisel hijyenin gelişmesinde fiziksel şartlar da önemlidir. Mesela banyo yapmayı ailedeki yıkanma alışkanlıkları kadar, sıcak suyun olması ve banyo yapacak birey sayısı da etkiler.
Küvet banyosu bazıları için lüks olmasına karşın, bazıları için de yatmayı sağlamak amacıyla yapılan bir alışkanlıktır.
Bazı kişiler, ayağının kokması ve koltuk altlarının terlemesi gibi, kişisel hijyenik ihtiyaçlarının farkına varmayabilirler. Bu durumda ne gibi önlem alınması gerektiği hakkında bilgileri olmayabilir ve hemşirelerden ya da hasta bakıcılarından yardım isteyebilirler.
Kişi hastalandığı zaman genellikle hijyenik bakımı ikinci plana düşer. Hasta ve deprese olmuş kişide görülen ilk belirtiler, öncelikle; tıraş olmada, saç bakımında veya makyaj yapmada isteksizliktir.
Hastaneye yatan hasta, yatma ve hastalığın meydana getirdiği streslerden dolayı günlük
temizlik alışkanlıklarında olan değişiklerden rahatsızlık duyabilir.
Hemşire ve hasta bakıcı hastası için rahat bir fiziksel ve ruhsal ortam hazırlamak ve bireyin gereksinim ve alışkanlıklarına uygun hijyenik bakımı sağlamakla sorumludur.
Hastanın bakımında unutulmaması gereken nokta, kişinin bağımsızlığı ve kendi kendine bakabilme özelliğini maksimum düzeyde sürdürmektir.
Günlük hijyenik bakım; hastayı cesaretlendirme, eğitme, destekleme ve gözleme yollarıyla yapılmalıdır.
Bakım gizlilik içinde olmalı, gerekirse paravana veya perde çekilmelidir. Hasta mümkün olduğunca açılmamalı ve oda kapısı vurularak içeriye girilmelidir.
Hastanın bireyselliği hiçbir zaman unutulmamalı, patolojik, fizyolojik ve emosyonel durumu göz önüne alınarak ya az, ya da tamamen hemşirenin yardımı ile hijyenik bakım verilebilir.
Kalkmasına sınırlı şekilde izin verilen güçsüz bir hasta, kısa bir süre için ayağa kaldırıldığında, bu gücünü kendi hijyenik bakımı için harcaması doğru olmaz.
Yine bazı kalp ve göz hastalarında, ameliyatlardan sonra belli bir süre, hastanın kişisel hijyeni
hemşire tarafından üstlenilmelidir.
Hemşire hastanın kişisel bakımının yanında, kendi hijyenik bakımına da dikkat etmeli, rahatsız edecek şekilde kokular sürülmemeli ve günlük bakımında deodorant kullanmalıdır.